Vites yakıt tasarrufu sağlamanın başlıca kuralı, araba kullanırken ekonomi yapma fikrini aklınızdan çıkarmamak. Yakıt tüketimi, tamamen aracınızı hareket ettirmek için motorunuzu ne kadar zorladığınızla alakalıdır. Motorun üzerindeki yük de krank milinin ne kadar hızlı döndüğüyle doğru orantılıdır. Çünkü krank mili, motor gücünü şanzımana, oradan da tekerlere iletir. Krank milinin dönüş hızı da takometre üzerindeki devir sayısıyla ölçülür. Bu durum motorun, yüksek devirlerde daha fazla zorlanması; daha fazla yakıt tüketmesi anlamına gelir. Dolayısıyla gözünüzü takometreden ayırmadan devir sayısını kontrol altında tutmalısınız.
Manuel Vites Farkı
Manuel vitesler, bilinçli sürücülerin elinde,
vites yakıt tasarrufu yapma açısından daha avantajlıdır. Bunun temel sebebi, manuel vitesin hızlanırken ve yavaşlarken sürücüye vitesi doğru noktalarda (devirlerde) değiştirme imkanı ve dolayısıyla da devir üzerinde tam hakimiyet veriyor olmasıdır. Düşük viteste devir daha fazla olduğundan motorun krank mili aracılığıyla tekerleklere iletilmek üzere ürettiği tork, yani güç de artacağından yakıt tüketimi de daha fazla olur. Otomatik vitesin aksine, manuel viteste sürücü, hareket ettikten kısa bir süre sonra -devrin fazla yükselmesini beklemeden- büyük viteslere geçerek düşük devirde
yakıt tasarrufu sağlayabilir.
Yüksek Devirden Kaçının?
Her aracın doğru vites yükseltme noktası değişkenlik gösterse de vites yakıt tasarrufu sağlamak için araç 1500 devir civarındayken ikinci vitese geçmenizde; maksimum hıza ise 3000-3500 devir arasına vardığınızda ulaşmış olmanızda yarar var. Devir, beklediğinizden daha erken yükseliyorsa da ısrar etmeyip hemen bir üst vitese geçmelisiniz. Bunun tersi olarak, eğer ki bulunduğunuz viteste devir düşük kalıyor ama gaz pedalına dibine kadar basmak zorunda kalıyorsanız da vitesi düşürmelisiniz. Sırf devri düşük tutmak için yüksek viteslerde takılıp kalmak da yarardan çok zarar getirir. Hem motoru fazlaca zorlar hem de bu sebepten yakıt tüketimi artar. Tasarruf için, devri mümkün mertebe 3000'in altında tutun ama 1500'ün altına da düşmeyin.
Teknolojiden Yararlanın
Manuel vitesli aracınızın "vites değiştirme uyarı sistemi" varsa bundan mutlaka faydalanın. Bu sistemin amacı, motordan, şanzımandan ve gaz pedalından toplanan bilgilerin değerlendirilerek motordan en iyi performansı almak için size tam olarak ne zaman vites yükseltmeniz gerektiğini söylemek olduğu için yakıt tasarrufuna da önemli katkısı olur. Aynı yukarıda da bahsedilmiş olan mantıkla, uyarı sistemi, eğer aracın motor, yani krank mili hızı, gaz pedalı pozisyonuna göre yüksekse hemen size vitesi büyütmenizi söyler. Böylece motordan aynı performansı, daha düşük devirde alabilir; motoru etkin kullanmış olursunuz. Motoru en etkin şekilde kullanmak aynı zamanda onu zorlamamak anlamına da geldiğinden yakıt tüketimi de azalır. Buna göre uyarı sistemine tam bağlı kalarak yapılan sürüşlerin yüzde 9’unda
vites yakıt tasarrufu sağlandığı belirlenmiştir.
Yaratıcı Olun
Her seferinde, her vitese tek tek geçeceksiniz şeklinde bir kaide olmadığını da aklınızda bulundurun. Örneğin duruma göre 2'yi atlayarak doğrudan 1'inci vitesten 3'üncü vitese ya da 3'ü atlayarak 2'den 4'e geçmenizi engelleyen bir kural yok. Bu teknikle ani şerit değiştirmelerde, mesela, düşük viteste ilerliyorken gaza bir anda basınca devrin yükselmesi sonucu oluşan yakıt sarfiyatını çabucak azaltmış olursunuz.
Otomatik Vites Sorunsalı
Otomatik viteslerde ise durum, biraz daha sizin kontrolünüz dışında gelişir. Evet, belki otomatik vitesle vites değiştirme derdinden kurtulmuş oluyorsunuz ama bunun da bir bedeli olduğunu bilin. Çünkü otomatik vitesli araçlarda motor gücünün tekerlere kadar ulaşması, manuel vitese göre biraz daha fazla çalışma, dolayısıyla da daha fazla yakıt gerektirir. Bu da denenerek ulaşılmış bir sonuçtur.
Aracınızı Dinleyin
Yine de otomatik araçlarda da
vites yakıt tasarrufu sağlamak adına birkaç işlem yapabilirsiniz. Motoru dinleyerek hangi noktada vitesin büyüyeceğini hissedebilir ve gaza aniden basmak yerine ayağınızı yavaş yavaş bastırabilirsiniz. Yine takometreyi takip etmek de iyi bir yöntem olacaktır. İbre fazla yukarılara çıkmışsa hafif hafif gazı kesin. Yüksek devirden uzak durun; bu, aracın daha fazla yakıt harcamasına neden olur.
Şanzımanı Kandırın
Bazı otomatik vitesli araçlarsa tasarruf adına düşük viteslerde uzunca kalırlar. Böyle durumlarda da otomatik şanzımanı biraz daha çabuk yüksek vitese geçmek adına kandırmak için gaza biraz basıp 3000 ya da üzerinde bir devre ulaşmayı düşünebilirsiniz. Ama vites büyüdükten sonra yine kontrollü hızlanmalısınız. Belki gaz verirken bir anlık yakıt tüketiminiz artar ama en azından istediğiniz hıza, sınır devirde beklemeden doğru viteste ve motoru daha az zorlayarak ulaşmış olursunuz.